انواع روغن موتور خودرو سوالی است که ما بارها با آن مواجه شده ایم.این روزها مهندسی خودرو به‌قدری پیشرفت کرده است که مدام از گوشه و کنار اخبار مربوط به تولید خودروهای مدرن با قدرت بالا و مصرف پایین به گوش می‌رسد. دیگر خبر تولید یک پیشرانه‌ی ۱۰۰۰ سی‌سی که ۱۵۰ اسب‌بخار نیرو تولید می‌کند، آن‌قدرها هم حیرت‌انگیز نیست.

روغن موتور چه نقشی را در خودرو ایفا می‌کند؟

روغن موتور وظایف مهمی را در خودرو برعهده دارد:

• اصطکاک بین اجزا را کاهش می‌دهد

موتور از قطعات متحرک ساخته شده است و مسلما بین آنها اصطکاک وجود دارد. هرجا که اصطکاک هست، گرما هم هست. روغن موتور، اصطکاک بین قطعات فلزی را از بین می‌برد تا گرمای ناشی از آن، موتور را داغ نکند. همچنین جلوی ساییدگی قطعات را می‌گیرد. می‌دانید که تعمیر و تعویض قطعات ساییده‌شده موتور هزینه زیادی برمی‌دارد. بنابراین با یک روغن موتور مناسب، در هزینه‌ها صرفه‌جویی می‌کنید.

• گرما را از چرخه احتراق دور می‌کند

موتور با تولید انفجارهای کنترل‌شده یا احتراق درون سیلندرها کار می‌کند. حال اگر گرمای ناشی از اصطکاک به این انفجارهای کنترل‌شده اضافه شود، موتور خودرو مشکل پیدا می‌کند. روغن موتور مانند عایق از رسیدن گرما به این چرخه جلوگیری می‌کند.

• محصولات جانبی ناخواسته را جذب می‌کند

در فرایند احتراق محصولات ناخواسته‌ای مانند اسیدها و اکسید سیلیکون تولید می‌شوند که اگر وارد سایر قسمت‌های موتور شوند، به آن آسیب وارد می‌کنند. روغن موتور مانند یک آهنربا این مواد را جذب می‌کند و به‌حالت تعلیق درمی‌آورد.

• زنگ‌زدگی را به حداقل می‌رساند

در فرایند احتراق، سوخت باید با هوا که حاوی اکسیژن است مخلوط شود. اکسیژن باعث خوردگی و زنگ‌زدن فلزات می‌شود. درست است که نمی‌توانیم جلوی رسیدن هوا به موتور را بگیریم، اما با استفاده از روغن موتور می‌توانیم اثرات اکسیدکنندگی آن را به حداقل برسانیم.

انواع روغن موتور و کاربرد آنها:

الف-روغن موتور مینرال (ارگانیک): روغنی است که بر پایه نفت خام ساخته می‌شود. این نوع روغن موتور در واقع همان روغنی است که سال‌ها است در موتور خودروها مورد استفاده قرار می‌گیرد.

ب-روغن موتور سنتتیک: این نوع روغن از ترکیبات شیمیایی تولید شده و به‌دلیل مزایایی که دارد استفاده از آن در خودروهای امروزی در حال افزایش است. از مزایای این نوع روغن می توان به مواردی نظیر عمر بیش‌تر روغن، دمای تبخیر بالاتر، مقاومت بالاتر در مقابل اکسیداسیون و غیر سمی بودن آن اشاره کرد. در خودروهای پیشرفته امروزی که استفاده از توربوشارژ بسیار مرسوم شده و بازه لقی قطعات موتوری نیز به حداقل رسیده است، استفاده از این روغنها رواج بیشتری یافته است.

ج–روغن موتور نیمه سنتتیک: مخلوطی از روغن‌های مینرال و سنتتیک است. در شرایط سخت نظیر بار کاری و دماهای بالا عملکرد مناسبی دارد و قیمت آن نیز کمی بیشتر از روغن‌های مینرال است. اندازه گیری میزان روغن موتور با توجه به توصیه شرکت سازنده در دفترچه راهنمای خودرو، ضروری است میزان روغن موتور از طریق گیج نشان دهنده بررسی لازم انجام پذیرد.

توصیه می شود در هر 1000 کیلومتر میزان روغن موتور بازدید شود تا در محدوده استاندارد( بین خطوط L و H گیج روغن) قرار داشته باشد. در صورت نیاز به سرریز، حتماً از روغن متناسب با خودرو که در دفترچه راهنمای خودرو توصیه شده است استفاده گردد.

آنچه باید در مورد تست روغن‌ موتور بدانیم:

سیاه شدن روغن نشانه بدی نیست

این تصور که سیاه شدن روغن نشانه خراب شدن و عدم کیفیت آن است، تصوری نادرست و رایج در بین مصرف‌کنندگان است. چنانچه مدتی پس از کارکرد موتور خودرو، رنگ روغن مصرفی تغییر نکند و به اصطلاح سیاه نشود، این موضوع می‌تواند نشان‌دهنده نامرغوب بودن روغن باشد و می‌بایست از مصرف این نوع روغن‌ها خودداری کرد زیرا باعث آسیب رسیدن به قطعات موتور می‌شود. سیاه شدن روغن به علت خاصیت پاک‌کنندگی دوده‌های ناشی از احتراق و جذب ذرات ناخالصی است و اگر روغن سیاه نشود یعنی از کیفیت کافی برای پاک‌کنندگی برخوردار نیست.

تست چسبندگی دال بر کارکرد مناسب نیست

میزان چسبندگی زیاد یا کم روغن کارکرده دلیلی بر کارکرد مناسب روغن موتور نخواهد بود. بنابراین تست چسبندگی روغن با دست امری مفید تلقی نمی‌شود و نمی‌توان جهت تعویض روغن موتور از این تست استفاده نمود. در واقع روغن موتور دارای خاصیتی به نام لزجت یا گرانروی است که یک شاخصه بسیار مهم هر روغن به شمار می‌رود و سنجش آن از طریق حس لامسه غیر ممکن است.

گرانروی که با نام‌ متداول دیگری مانند ویسکوزیته نیز شناخته می‌شود را می‌توان مقاومت سیال در برابر حرکت و جاری شدن تعریف کرد. گرانروی سیال با دما رابطه‌ معکوس دارد یعنی هرچه دما بالاتر رود میزان گرانروی کاهش می‌یابد بنابراین این مساله باید در انتخاب روغن موتور مورد توجه قرار گیرد.

آنچه باید در مورد طول عمر روغن موتور بدانیم:

از بنزین با عدد اکتان مناسب استفاده کنید

بنزین نامرغوب و یا بنزین با اکتان پایین به دلیل ایجاد احتراق ناقص، باعث اضافه شدن دوده به روغن موتورخواهد شد و این موضوع باعث کاهش خاصیت روانکاری روغن می‌شود. استفاده از بنزین‌هایی با عدد اکتان بالا (اصطلاحا بنزین سوپر) متناسب با تکنولوژی موتور، این مشکل را تا حدودی برطرف می‌کند.

خودرو را گرم کنید

پس از روشن کردن موتور خودرو ، با شتاب رانندگی نکنید (به خصوص در فصل سرما ). توصیه می گردد حداقل به مدت 30ثانیه جهت گرم شدن روغن موتور و روانکاری بهتر قطعات موتور صبر کنید. افزودنی‌ها به روغن موتور ممنوع بهتر است از افزودنی‌ها برای روغن موتور استفاده نکنید مگر اینکه از سازگاری کامل آن با روغن موتور اطمینان حاصل کنید.

تعویض به موقع روغن موتور زمان تعویض روغن موتور بر اساس توصیه خودروساز به میزان پیمایش و مدت زمان استفاده و شرایط استفاده از خودرو مرتبط می باشد که در دفترچه راهنما و سرویس های خودرو درج شده است . بطور معمول در بازه های شش ماه یا 5 تا 10 هزار کیلومتر تعویض روغن موتور توصیه می گردد .

روغن موتور مناسب انتخاب کنید

باید بخاطر داشت که استفاده از چند روغن موتور با یکدیگر و یا روغن موتور غیراستاندارد یا نا مناسب برای موتور خودرو می‌تواند موجب آسیب جدی به قطعات موتور شده و هزینه‌های زیادی را در پی داشته باشد. روغن توصیه نشده برای یک موتور می‌تواند بر روی کاسه نمدها و قطعات فلزی موتور به مرور زمان تاثیر منفی گذاشته و موجب تخریب زودهنگام این قطعات شود.